Astronomik Bakışla Merkür

Merkür Güneş sisteminin en küçük ve Güneşe en yakın gezegeni. Güneş etrafında “eksantrik” olarak da tariflenen eliptik hareketini yapıyor. Bu eksantrik yörüngesini en iyi izah eden Einstein’ın görelilik teorisi. Astronomik olarak aslında Merkür geri gitmemektedir. Merkür bu eliptik yörüngesinde ilerlerken dünyadan yapılan gözlemle, değişen hızına ve mesafesine göre, durağan halde ve geriye hareket ediyormuş, sistemde diğer cisimlere göre ters yönlü bir hareketteymiş gibi izleniyor, aslen olan bu. Bir illüzyon diye de ifade ediliyor.

En en sade haliyle gözümüzde şöyle canlandıralım: Örneğin, yanyana kendilerine göre hızlarda yol alan 2 araç var, hadi birinde de biz olalım. Diğer araca göre hızlandığımızı ya da diğer aracın bize göre yavaşladığını düşünelim. İlk önce bu hız değişimini diğer araç durmuş gibi algılıyoruz. Sonrasında ise sanki diğer araç geriye doğru gidiyormuş gibi (fazlası için uzay-zaman bükülmesi, Einstein-izafiyet teorisi vb. üzerine makalelere ulaşabilirsiniz.)

Aslında bu gözlem olayı başka gezegenler için de geçerli. Sadece Merkür’e özgü olmayan bu gözlem, dünya zamanına göre 1 yıl içinde 3-4 kez (ortalama 3.8 ay arayla) gözlemlendiği için en sık Merkür’le telaffuz ediliyor. Ancak aşağıdaki gibi tüm gezegenlerin dünyadan gözlemlerinde belirli dönemlerde bu retrograd hareket izlenimini deneyimliyoruz.

Mitolojik Bakışla Merkür

Merkür (Yunan Mitolojisinde Hermes, Roma mitolojisinde Merkür) mitolojik açıdan yazı ve haberleşme tanrısı, hatta tanrıların elçisi olarak geçer. Aynı zamanda ulaşım ve ticaretin de tanrısıdır.

Mitoloji Sözlüğünden alıntılayarak aktarayım:Hermes, Titanlar soyundan Atlas’la Pleione’nin kızı Maia’nın Zeus’la birleşmesinden doğmuştur. Tanrıların ve özellikle Zeus’un habercisi olarak görev alan Hermes, Olympos tanrılarının en renkli ve özgün kişilerinden biridir.

Oğullarının en sivri akıllısı, en kurnaz ve en canlısı olan Hermes’i Zeus kendine ulak olarak seçer. Bundan böyle bütün buyruklarını tanrılara da, insanlara da Hermes aracılığıyla ulaştıracaktır.

Ölülerin ruhlarını Hades’e götürmek de Hermes’in görevi olacaktır. Bu görevde Hermes’e Psykhopompos, yani ruhlar kılavuzu adı verilir.

Hermes hırsızların olduğu kadar, tüccarların da koruyucusudur, ama asıl yararı yolculara dokunur: Yollara dikilen Hermes heykelleri -ki bunlar bir tanrı büstü ve phallos simgesini taşıyan yuvarlak kaidelerdi- çok kutsal sayılan ilkçağın kilometre taşlarıdır.

Astrolojik Bakışla Merkür

Merkür iletişim, rasyonel akıl, muhakeme, ifadenin sembolü demiştik. Temel olarak öğrenme, öğretme, konuşma, becerilerini gösterme ihtiyaçları üzerinde hareket eder. Sadece zihin değil, yazımız, mimiklerimiz, jestlerimiz, sesimiz, yorumlarımız gibi tüm zihin-iletişim-ifade konularının sembolüdür Merkür.

Olumlu olarak yaratıcı zihni, olumsuz olarak da zihni kurnazlığa kullanmayı, eleştirelliği, zaman zaman yüzeysel kalmayı, ya da öğrendiklerini süzmeden aktarırken de dedikoducu olarak algılanma riskini, dağılabilme durumunu kapsar.

Merkür zeki, kıvrak ve katettiği yol üzerinde karşılaştığı, keşfettiği ak veya kara ayırt etmeksizin öğrendiği bilgileri toplaya toplaya ilerleyen biri gibi de resmedilebilir. Tabii illa ki bu öğrendiklerini yayarak da yoluna devam edecektir.

Medya, her tür iletişim kanalı, haberleşme söz konusu olunca aynı zamanda elçiler, edebiyat, seyahatler, taşımacılık-ulaşım sistemleri, eğitim (ağırlıklı ilköğretim), çocuk ve gençler Merkür ile ilişkilendirilir.

Kaynaklar:

• 1- Wikipedia
• 2- Azra Erhat, Mitoloji Sözlüğü, Hermes, Remzi Kitabevi, 1972, s. 148-149
• 3- Zeynep Süzmen Şen, Dönence Danışmanlık